1. Phương pháp lấy mẫu máu xét nghiệm

Xác định lượng máu cần thiết để làm đủ các xét nghiệm (ví dụ như Hb, đường huyết, bilirubin huyết, và nhóm máu, và phản ứng chéo). Nếu chỉ cần lượng máu nhỏ (ví dụ như đo đường huyết, bilirubin huyết, hoặc Hb) nếu có thể, nên lấy mẫu mao mạch (vùng gót chân). Nếu cần một lượng máu lớn hơn (ví dụ như trên 1 ml làm nhiều xét nghiệm hoặc cấy máu), lấy máu tĩnh mạch.

a. Lấy máu tĩnh mạch

• Trước hết lấy những tĩnh mạch ở tay và chân. Không dùng tĩnh mạch cảnh hoặc đùi để lấy máu xét nghiệm thường quy.

• Sử dụng hệ thống kín với kim bướm và ống tiêm để đảm bảo máu vồ trùng khi cần cấy máu.

b. Dụng cụ

• Găng sạch lấy xét nghiệm.

• Dùng gạc hoặc gòn thấm dung dịch sát khuẩn, sát khuẩn vùng da lấy máu.

• Lau khô bằng gòn.

• Kim vô trùng hoặc kim bướm.

• Ống tiêm vô trùng.

• Những ống thích hợp để chứa máu xét nghiệm.

c. Phương pháp

• Các dụng cụ cần thiết.

• Đảm bảo nguyên tắc vô trùng.

• Xác định tĩnh mạch cần lấy.

• Rửa tay, và mang găng sạch.

• Sát khuẩn vùng da cần lấy máu và lau khô.

• Kiểm tra lại các ống thích hợp để chứa máu xét nghiệm.

• Cần một người hỗ trợ dùng tay để đè nhẹ quanh chi phía trên vị trí lấy máu.

2. Sử dụng kim có bơm tiêm hoặc bộ kim bướm

• Nổi bơm tiêm với kim hoặc bộ kim bướm.

• Đâm kim qua da 1 góc 15 độ, mặt vát của kim hướng lên trên.

• Rút nhẹ bơm tiêm khi kim đâm vào. Khi máu chảy vô bơm tiêm hoặc bơm kim bướm dễ thì không dịch chuyển kim thêm.

• Lấy đủ máu để thực hiện các xét nghiệm.

• Sau khi lấy đủ máu để tay/chân trẻ. Rút kim ra, và người phụ ấn tay áp lực nhẹ vào vị trí đâm kim bằng gòn khô vài phút để tránh bầm da.

• Nếu có sử dụng ống xét nghiệm, cẩn thận lắp và tháo kim khỏi bơm tiêm trước khi cho máu vào ống xét nghiệm.

• Bỏ bơm tiêm và kim hoặc bộ kim con bướm theo đúng quy định kiểm soát nhiễm khuẩn.

• Ghi lại lượng máu đã lấy.

3. Sử dụng kim không có bơm tiêm

Có thể sử dụng kim không có bơm tiêm; tuy nhiên dễ nhiễm bẩn và không vô trùng, nên không thích hợp cho soi cấy máu. Phải đảm bảo kim được bỏ thích hợp.

• Đâm kim qua da một góc 15 độ, mặt vát của kim hướng lên trên đến khi máu chảy ra nhanh:
– Nếu máu chảy ra chậm, rút nhẹ kim ra sau đó đẩy vô lại;
– Giữ ống xét nghiệm phía dưới kim để hứng máu, cẩn thận không chạm vào ống hoặc đuôi kim.

• Lấy đủ máu để thực hiện các xét nghiệm.

• Sau khi lấy máu, rút kim ra khỏi tĩnh mạch, và người phụ ấn tay áp lực nhẹ vào vị trí đâm kim bằng gòn khô vài phút để tránh bầm da.

• Bỏ bơm tiêm và kim hoặc bộ kim con bướm theo đúng quy định kiểm soát nhiễm.

• Ghi lại lượng máu đã lấy