1. Hiện tượng co giật.

a. Xử trí ban đầu khi trẻ co giật.

• Thiết lập đường truyền và chỉ cho dịch nhu cầu theo ngày trong 12 giờ đầu. Nếu co giật do sanh ngạt, xem bài Sơ Sinh Nhiều Triệu Chứng để điều chỉnh dịch, điều trị hạ đường huyết trước khi xử trí co giật để loại trừ nguyên nhân co giật do hạ đường huyết.

• Nếu trẻ đang co giật hoặc đã co giật trong vòng 1 giờ qua, cho Phenobarbital 20 mg/kg TMC hơn 5 phút:
– Nếu không có đường truyền, cho Phenobarbital 20 mg/kg TB liều duy nhất;
– Nếu co giật không hết trong 30 phút, cho liều tiếp theo 5 mg/kg TMC hơn 5 phút. Lặp lại sau 30 phút nếu cần thiết;
– Nếu cơn co giật tiếp tục hoặc tái phát trong vòng 6 giờ, cho phenytoin 20 mg/kg TM, chú ý:
+ Chỉ TM phenytoin;
+ Pha tổng liều phenytoin trong 15 ml normal saline và truyền với tốc độ 0,5 ml/phút hơn 30 phút. Chỉ pha với normal saline mà không dùng các dung dịch khác vì gây kết tủa.

CHÚ Ý: Không sử dụng diazepam điều trị co giật; diazepam kết hợp với Phesnobarbital sẽ tăng nguy cơ suy hô hấp và tuần hoàn.

• Nếu trẻ có tím trung ương hoặc dấu hiệu suy hô hấp khác, cung cấp oxy.

b. Chăm sóc trẻ bị co giật.

• Theo dõi sát trẻ bị co giật tái phát, đặc biệt là cơn co giật kín đáo.

• Nếu co giật tái phát trong vòng 2 ngày, cho phesnobarbital 5 mg/kg uống mỗi ngày 1 lần cho đến khi trẻ hết co giật 7 ngày.

• Nếu co giật tái phát sau 2 ngày, điều trị lặp lại phesnobarbital như điều trị ban đầu và duy trì phesnobarbital 5 mg/kg uống mỗi ngày 1 lần cho đến khi trẻ hết co giật 7 ngày.

• Nếu trẻ dùng phesnobarbital mỗi ngày:
– Tiếp tục phenobarbarbital 7 ngày sau cơn co giật cuối cùng;
– Khi ngưng phesnobarbital, theo dõi trẻ tiếp tục thêm 3 ngày nữa.

• Tiếp tục dịch nhu cầu theo ngày tuổi của trẻ.

• Khi trẻ hết co giật, bắt đầu cho trẻ bú mẹ. Nếu trẻ không bú mẹ được, vắt sữa mẹ và cho ăn bằng các phương pháp thay thế khác.

• Chăm sóc trẻ:
– Khuyến khích các bà mẹ chăm sóc trẻ, tránh kích thích trẻ bởi tiếng ồn;
– Giữ và ẵm trẻ nhẹ nhàng tránh tổn thương khi trọng lực cơ của trẻ giảm, nâng trẻ toàn thân, đặc biệt là đầu;
– Giải thích với các bà mẹ phesnobarbital sẽ làm trẻ buồn ngủ vài ngày.

• Giải thích với bà mẹ rằng nếu ngừng co giật và trẻ bú tốt lúc 7 ngày tuổi, trẻ có khả năng phục hồi hoàn toàn.

• Nếu tình trạng của trẻ không cải thiện sau 1 tuần (trẻ vẫn tiếp tục lơ mơ, bú kém hoặc không bú, hoặc vẫn co giật), nhưng trẻ không cần điều trị gì tại bệnh viện hoặc có thể tiếp tục điều trị tại nhà, giải thích với bà mẹ rằng trẻ có thể được chăm sóc tại nhà.

• Nếu trẻ không còn co giật sau 3 ngày sau khi ngưng phesnobarbital, bà mẹ có thể cho trẻ bú, trẻ không còn vấn đề gì để nằm viện, cho trẻ xuất viện:
– Giải thích với bà mẹ tiên lượng của trẻ và cách xử trí vấn đề có thể xảy ra tại nhà;
– Tái khám 1 tuần hoặc sớm hơn nếu bà mẹ thấy trẻ bú kém, co giật;
– Giúp các bà mẹ cách tốt nhất cho trẻ bú nếu trẻ bú kém. Nếu trẻ bú chậm, mẹ cho trẻ bú thường xuyên hơn.