Contents
1. Cần đánh giá thêm qua thông tin của mẹ và thăm khám cho trẻ bị bệnh
a. Chuyển dạ và sinh
• Hãy hỏi mẹ những câu hỏi sau đây về chuyển dạ và sinh:
– Bà có phát triển bất kỳ biến chứng nào, chẳng hạn như nhiễm trùng tử cung hoặc bị sốt bất kỳ lúc nào từ lúc bắt đầu chuyển dạ đến 3 ngày sau khi sinh?
– Có ối vỡ dài hơn 18 giờ trước khi sinh?
– Chuyển dạ hoặc sinh khó hoặc có biến chứng?
– Suy thai;
– Chuyển dạ kéo dài;
– Mổ lấy thai;
– Sanh giúp qua ngả âm đạo (ví dụ như forceps hoặc giác hút);
– Bé sai tư thế hoặc ngôi bất thường (ví dụ như ngôi mông);
– Bất kỳ biến chứng khác.
– Mẹ có tiến triển bất kỳ biến chứng nào sau khi sinh?
• Nếu người mẹ có nhiễm trùng tử cung hoặc bị sốt bất kỳ lúc nào từ lúc khởi đầu chuyển dạ đến ngày sau khi sinh, hoặc vỡ ối hơn 18 giờ trước khi sinh, tiếp tục lấy bệnh sử, hoàn thành việc thăm khám và điều trị bất kỳ vấn đề cụ thể nào. Sau đó xem để điều trị cho bé dựa trên vấn đề của mẹ.
b. Thăm khám
• Tiếp tục các điều trị ngay khi có dấu hiệu cấp cứu ( bé không thở được, thở ngáp, nhịp thở < 20 lần/phút, chảy máu, hoặc sốc, Nếu bé có dấu hiệu cấp cứu trong lúc khám, quay về xử trí ngay lập tức, và
thăm khám tiếp khi tình trạng của bé ổn định.
• Thăm khám các bé theo chỉ dẫn
– Khám các bé dưới đèn sưởi nếu cần, trừ khi rõ ràng là bé đang quá nóng.
– Cho phép người mẹ có mặt trong lúc khám
– Nếu bé chưa được cân, hãy cân cho bé và ghi lại trọng lượng
– Trong khi nói chuyện với mẹ và trước khi cởi quần áo bé, quan sát bé xem:
+ Nhịp thở;
+ Tư thế;
+ Cử động;
+ Đáp ứng với các kích thích;
+ Các bất thường nhìn thấy.
• Khi bắt đầu thăm khám, hãy giải thích cho bà mẹ những phát hiện bằng từ ngữ đơn giản và chỉ ra những bất thường. Phải có được sự đồng thuận trước khi thực hiện một thủ thuật xâm lấn.
• Một trẻ sơ sinh có thể có nhiều hơn một vấn đề. Trong khi thực hiện việc thăm khám, chỉ thực hiện các phương pháp điều trị đặc hiệu. Chờ cho đến khi toàn bộ việc thăm khám hoàn tất trước khi bắt đầu xử trí từng vấn đề cụ thể của bé, xử trí các vấn đề ưu tiên trước.
2. Hành động ngay một khi hoàn tất thăm khám
• Xác định xử trí phù hợp:
– Phân loại các kết quả từ thăm khám và điều trị các dấu hiệu ưu tiên trước (thân nhiệt dưới 32°C, co giật/co thắt, bất tỉnh).
– Tiếp tục điều trị các dấu hiệu cấp cứu (nhịp thở dưới 20 lần/phút, thở ngáp, ngừng thở, chảy máu, hoặc sốc) và tiếp tục bất kỳ điều trị nào trong quá trình thăm khám (“xử trí ngay”);
– Lưu ý rằng hầu hết các chương tiếp theo trong tài liệu này khám phá mỗi dấu hiệu riêng biệt và cách xử trí phù hợp. Trong một số trường hợp, nhiều hơn một dấu hiệu của bệnh có thể được xác định khi đánh giá thêm, và những “nhóm” các dấu hiệu này có thể chỉ ra một vấn đề nghiêm trọng duy nhất. Nếu đánh giá cho thấy nhiều hơn một dấu hiệu, để loại trừ ngạt, nhiễm trùng huyết, giang mai bẩm sinh, hoặc các vấn đề do sinh non nhẹ cân, và sau đó sử dụng bất kỳ chương khác khi cần thiết.
– Hãy nhớ rằng bạn có thể điều trị một số vấn đề cùng một lúc.
• Nếu một vấn đề cụ thể không được xác định và phát hiện trẻ li bì khó đánh thức hoặc dấu hiệu khác đặc hiệu (như buồn ngủ, giảm hoạt động, mềm nhũn, kích thích, co giật), hoặc bé “có vẻ bị bệnh,” hãy xem chương li bì và các dấu hiệu không đặc hiệu khác.
• Thực hiện những điều sau đây trước khi bắt đầu điều trị cụ thể, hoặc càng sớm càng tốt:
– Nếu bé nhỏ hơn 1 giờ tuổi, cho thuốc nhỏ mắt dự phòng (1% bạc nitrat, i-ốt polyvidone 2,5%, hoặc 1% tetracycline thuốc mỡ);
– Vitamin KI (phytomenadione) 1 mg IM một lần (hoặc IV nếu một đường truyền tĩnh mạch đã được thành lập) nếu bé chưa được nhận.Người mẹ, là người ở liên tục bên cạnh bé, có thể nhận thấy những thay đổi rất tinh tế của bé. Hãy lắng nghe ý kiến của bà và thăm khám lại các bé bất cứ lúc nào nếu có yêu cầu.