1. Nguyên lý chung
Phương pháp phổ biến nhất thường theo dõi và đánh giá sự phát triển là sự tăng cân. Trước đây khi bú mẹ chưa được chú trọng, khi trẻ bệnh, trẻ sanh < 2,5kg hoặc trẻ sinh non trước 37 tuần thai, trẻ có thể không tăng cân hoặc có thể giảm cân. Những trẻ có cân nặng từ 1,5 – 2,5 kg có thể giảm tới 10% trọng lượng lúc sinh trong 4-5 ngày đầu sau sanh. Trẻ có cân nặng lúc sinh dưới 1,5 kg có thể giảm tới 15% trọng lượng lúc sinh trong 7-10 ngày đầu.
• Trừ khi các trẻ phải dùng ngay thuốc hoặc dịch dựa trên trọng lượng cơ thể, cân trẻ lúc sinh sau khi đã ổn định nhiệt độ hoặc khi nhập viện:
– xác định cân nặng lúc sinh thấp và dự đoán các vấn đề liên quan với sinh non nhẹ cân;
– có một giá trị tham khảo để theo dõi sự tăng trưởng;
– tính toán liều thuốc và thể tích dịch cho, nếu cần thiết;
– đánh giá đầy đủ lượng thức ăn và dịch nhập.
• Cân trẻ và đánh giá sự tăng cân 2 lần mỗi tuần (lưu ý rằng: Nên cân cùng ngày mỗi tuần tạo một thói quen để dễ dàng làm theo) cho đến khi trẻ tăng cân ba lần liên tục, và sau đó cân mỗi tuần trong thời gian trẻ nằm viện (trừ khi có chỉ định làm thường xuyên hơn trong một giai đoạn):
– Tăng cân tối thiểu mỗi ngày 15 g/kg trọng lượng cơ thể trên ba ngày là mong muốn sau khi giai đoạn đầu giảm cân;
– Sau khi lấy lại cân nặng lúc sinh, tăng cân suốt 3 tháng đầu nên đạt:
+ 150 đến 200 g mỗi tuần cho các bé có cân nặng ít hơn 1,5 kg (tức là khoảng 20 – 30 g mỗi ngày);
+ 200 đến 250 g mỗi tuần cho các bé nặng 1,5-2,5 kg (tức là 30 – 35 g mỗi ngày).
2. CÁCH CÂN
• Sử dụng đĩa cân rõ ràng và chính xác, với gia số 5 hoặc 10 g, loại đặc biệt để cân trẻ sơ sinh.
• Điều chỉnh/chuẩn hóa chiếc cân theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Nếu hướng dẫn của nhà sản xuất không có sẵn, điều chỉnh cân mỗi tuần hoặc bất cứ khi nào di chuyển chiếc cân.
• Đặt một miếng vải sạch/giấy lót đĩa cân
• Chỉnh kim cân về số 0 (có vải hoạc giấy lót đĩa cân)
• Đặt trẻ (không kèm theo áo quần) nhẹ nhàng lên cân (đã lót vải/giấy).
• Chờ cho trẻ yên và số chỉ cân nặng ổn định.
• Đọc trọng lượng gần nhất 5 hoặc 10 g.
• Ghi lại trọng lượng trong hồ sơ của trẻ và chấm dấu trên biểu đồ cân nặng.
3. Cách ghi cân nặng
Biểu đồ cân nặng có thể được sử dụng để theo dõi trọng lượng của một trẻ bị bệnh hoặc nhẹ cân. Trục ngang ghi lại số ngày sau khi nhập viện. Trục dọc là cân nặng (kg), mỗi ô là 100-g và đánh dấu mỗi 500-g, đánh dấu cân nặng đo được, biểu đồ có thể được sử dụng cho bất kỳ trẻ không phân biệt của cân nặng khởi đầu.
Lấy cân nặng lúc sinh, đánh dấu nó như ngày 0. Đánh dấu ngày nhập viện và điền vào cân nặng ban đầu ở ô thích hợp (ví dụ như 1,5; 2,0; 2,2 kg). Đảm bảo rằng đủ không gian còn lại trên trục dọc của biểu đồ để đánh dấu bắt đầu giảm cân.
Biểu đồ cân nặng của trẻ khi nằm viện, tính toán sự tăng trưởng của trẻ.