Contents
Chấn thương là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở nhóm tuổi từ 1-44 tuổi trên thế giới.
Năm 2000, có hơn 5 triệu người chết vì chấn thương trên thế giới, gánh nặng hậu quả của chấn thương chiếm 12% trong tổng số chi phí của ngành y tế, trong đó, tai nạn giao thông mỗi năm làm 1 triệu người chết và khoảng 20-50 triệu người bị thương.Khoảng 90% chấn thương là do tai nạn giao thông ở các nước đang phát triển và con số này tiếp tục tăng lên. Ước tính đến năm 2020, cứ 10 người chết thì có 1 người do chấn thương. Chi phí cho cấp cứu chấn thương trên toàn cầu khoảng 500 tỉ đô la Mỹ mỗi năm. Ở Việt Nam, theo số liệu của ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia, cứ mỗi năm, có khoảng 11.000 người chết và 46.000 người bị thương do tai nạn giao thông, chưa kể những loại chấn thương do tai nạn lao động, tai nạn sinh hoạt và các loại tệ nạn đâm chém nhau ngày càng tăng ở các đô thị lớn.
Tử vong do chấn thương thường có 3 giai đoạn:
Giai đoạn đầu:
Xảy ra trong vài giây đến và phút đầu sau chấn thương thường do tình trạng ngưng hô hấp hậu quả của chấn thương não nặng, chấn thương cột sống cổ, ngực, vỡ tim, vỡ động mạch chủ hay mạch máu lớn. Rất ít bệnh nhân thuộc dạng này được cứu sống.
Giai đoạn hai:
Xảy ra từ vài phút đến nhiều giờ sau chấn thương mà nguyên nhân thường do máu tụ nội sọ, tràn máu tràn khí màng phổi, vỡ lách, giập gan, vỡ khung chậu hoặc thương tích gây mất nhiều máu. Đây là những tổn thương cóthể điều trị được nếu tranh thủ được thời gian vàng trong cấp cứu (Golden hours) bằng cách đánh giá nhanh, hồi sức đúng mức và kịp thời.
Giai đoạn 3:
Xảy ra nhiều ngày đến nhiều tuần sau chấn thương mà nguyên nhân thường do nhiễm trùng, suy đa cơ quan,20 cấp cứu chấn thương ,21 sự thành công hay thất bại trong cấp cứu chấn thương tùy vào khả năng tiếp cận nạn nhân sớm, phương tiện, hướng dẫn đầy đủ, hệthống cấp cứu tại hiện trường, cấp cứu chuyển viện, cấp cứu tại bệnhviện và khả năng xử trí các tổn thương bằng phẫu thuật hoặc thủ thuật của các bệnh viện. Sau khi điều trị thành công, nạn nhân cần được điều trị tâm lý và phục hồi chức năng, điều trị những chấn thương tâm lý sau chấn thương (Post traumatic stress disorder) để ảnh hưởng về cuộc sống bình thường.